Τα Κύθηρα δεν είναι απλά ένα πανέμορφο νησί, με κρυφές ομορφιές που δεν τις χορταίνει κάποιος, όσες φορές και να έχει έρθει.
Είναι μια κατάσταση, ένας τρόπος ζωής, μια φιλοσοφία αν θέλετε. Δεν είναι τυχαίο ότι έγιναν τραγούδι, αλλά και εμβληματικός τίτλος ταινίας του Θεόδωρου Αγγελόπουλου. Τα Κύθηρα είναι συνυφασμένα με μια αίσθηση ταξιδιού έξω από τα συνηθισμένα, έξω από την πεζή πραγματικότητα, δίνουν την εντύπωση ενός μακάριου, αγέραστου, παραμυθένιου νησιωτικού τόπου, όπου όλα τα θαύματα είναι πιθανά.
Αυτός είναι ο λόγος ότι πολλοί έλληνες και ξένοι ταξιδιώτες πιάνονται στην ονειροπαγίδα των Κυθήρων και από επισκέπτες γίνονται κάτοικοι! Ας δούμε τα συστατικά της μαγείας αυτού του ακαταμάχητου νησιού!
Το νησί που γέννησε την Αφροδίτη
Ο πρωτογενής μύθος θέλει την Αφροδίτη να έχει γεννηθεί στους αφρούς της θάλασσας των Κυθήρων, στο σταυροδρόμι της Μεσογείου από την δύση προς την ανατολή. Η σύνδεση με την επίσης μαγική Κύπρο, μάλλον δείχνει ότι ο μύθος μεταφέρθηκε μαζί με ναυτικούς που ένωναν πολιτισμικά και εμπορικά τα δύο νησιά. Τα Κύθηρα κατοικούνται από την νεολιθική περίοδο, έχοντας αναπτύξει έναν πολύ σημαντικό πολιτισμό.
Το σπήλαιο Χουστή, στο Διακόφτι επίσης, αλλά και η περιοχή της Παλαιόπολης φιλοξενούν ευρήματα που επιβεβαιώνουν την ύπαρξη ζωής από την βαθιά αρχαιότητα, εδώ και 6.000 τουλάχιστον χρόνια, ενώ είναι σίγουρο πως αποτέλεσαν σημαντικό σταθμό της μινωικής αυτοκρατορίας. Στο Βουνό, στον μυστηριακό Άγιο Γεώργιο, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ίχνη σημαντικού ορόσημου, δηλαδή μινωικού ιερού κορυφής το οποίο ταυτόχρονα λειτουργούσε ως φάρος και ως παρατηρητήριο, γεγονός που το έκανε πολύ σημαντικό ακόμα και στα δύσκολα βυζαντινά χρόνια της πειρατείας – τα Κύθηρα ένιωσαν για τα καλά την δύναμη του περίφημου Κοκκινογένη, του Μπαρμπαρόσα, ο οποίος πέρασε από εδώ το 1837, και ο αφανισμός που επέφερε κράτησε δυόμιση αιώνες.
Ονειρεμένες παραλίες
Οι παραλίες των Κυθήρων αποτελούν ένα ολόκληρο ξεχωριστό κεφάλαιο. Είναι τόση και τέτοια η ποικιλία της ακτογραμμής, που δεν την χωράει ο νους! Πολλές από αυτές είναι κοσμικές, με όλες τις ανέσεις που ζητάει ο ταξιδιώτης, ενώ άλλες είναι μυστικές, κρυμμένες σε ενάλια βραχώδη σχίσματα ή προφυλαγμένες διακριτικά πίσω από ένα καταπράσινο πέπλο δέντρων. Το Καψάλι για παράδειγμα στα νότια είναι πολυσύχναστο, ενώ η βοτσαλωτή παραλία Σπαραγαρίο, πολύ κοντά στο χωριό Καψάλι, έχει δύσβατη πρόσβαση, που απαιτεί λίγη αναρρίχηση για να κερδίσει κάποιος ως έπαθλο τα μοναδικά νερά της.
Η αφανής και πανέμορφη Κυριακουλού είναι προσβάσιμη μόνον με σκάφος, και αξίζει να την ανακαλύψετε, τα εντυπωσιακά βράχια και τα βαθιά της νερά είναι απίστευτης ομορφιάς! Ο Χαλκός, κοντά στον Κάλαμο, είναι η χαρά του party animal, καθώς με τα πολύβουα, νεανικά μπαράκι επάνω στο κύμα, το καλοκαίρι μοιάζει με με ατέλειωτη γιορτή.
Η επίσης νότια και κοντινή Βρουλέα από την άλλη, αποτελεί το ιδανικό καταφύγιο για διανυκτέρευση και χαλάρωση κάτω από τον έναστρο ουρανό, που μοιάζει να φιλάει την θάλασσα. Η Φυρή Άμμος, με την πολυσύχναστη σπηλιά, τις ξαπλώστρες, τις ομπρέλες, τα σνακ μπαρ και τα πολύ όμορφα χρώματα των νερών είναι από τις πιο αγαπημένες όλων των ταξιδιωτών, όπως και η Κομπονάδα, με την ρομαντική ατμόσφαιρα. Η Βλυχάδα από την άλλη είναι απομονωμένη, με βαθιά νερά και λεπτά βότσαλα που μοιάζουν έργα τέχνης!
Το Καλαδί προσφέρεται για πανέμορφες βουτιές και είναι στα ανατολικά του νησιού, και η Λίμνη Παλαιόπολης θα σας μαγέψει! Η πρόσβαση γίνεται μέσα από την κοίτη του ποταμού, η παραλία έχει και άμμο και βότσαλα, ενώ τα νερά είναι βαθιά και κατάλληλα για καταδυτικές ανακαλύψεις. Το κοσμαγάπητο Διακόφτι, στα βορειοανατολικά, με τα γραφικά ταβερνάκια στο κύμα προσφέρεται για long day απολαύσεις και χαλάρωση, ενώ η κοντινή και πανέμορφη Λίμνη Κακιάς Λαγκάδας προσφέρεται για διανυκτέρευση με την παρέα σας. Η Λαγκάδα, κοντά στον πολύ γραφικό οικισμό της Αγίας Πελαγίας, αποτελεί τόπο συνάντησης κοσμικών αλλά και γενικά όσων λατρεύουν τα Κύθηρα.
Η Λορέτζου, στα βόρεια της Αγίας Πελαγίας, είναι παράξενη, με κόκκινα βότσαλα να της χαρίζουν μοναδική φυσιογνωμία, ενώ είναι ερημική και κατάλληλη για να νιώσετε την δύναμη της θάλασσας των Κυθήρων. Κόκκινη άμμο, έχει και η Φυρή Άμμος, που είναι πολυσύχναστη και αγαπημένη. Το Καλαμίτσι, οι ερημικοί και ειδυλλιακοί Φούρνοι, ο Άγιος Νικόλαος με το συνταρακτικό ηλιοβασίλεμα, όπως και ο Ρούτσουνας, ο Άγιος Λευθέρης στα δυτικά, η παραλία Λυκοδήμου με την ρομαντική σπηλιά της, ο Λιμνιώνας με τα ρηχά, ζεστά νερά, τα Λιμνάρια, το Μελιδόνι, η Φελωτή, και πραγματικά, άπειρες άλλες, αποτελούν τον παράλιο θησαυρό των Κυθήρων. Κάθε παραλία και ένας ολόκληρος κόσμος, οι επιλογές είναι αμέτρητες.
Ο μυστικός κόσμος των σπηλαίων στα Κύθηρα
Tα Κύθηρα έχουν πολύ σημαντικά και εντυπωσιακά σπήλαια, που αποτελούν πόλο έλξης για τους λάτρεις της ομορφιάς της γης. Το σπήλαιο Αγίας Σοφίας Μυλοποτάμου – κοντά στο ομώνυμο χωριό – είναι πολύ εντυπωσιακό, με σπουδαίους σταλακτίτες και σταλαγμίτες, ενώ υπάρχου και δύο άλλα σπήλαια αφιερωμένα στην Αγία Σοφία, επίσης με μικρά, γραφικά εκκλησάκια στην είσοδό τους, η Αγία Σοφία Καλάμου και το Σπήλαιο Αγίας Σοφίας στην Αγία Πελαγία. Το σπήλαιο Χουστή όπως και το Καταφυγάδι, εκτός από την μεγάλη τους ωραιότητα, που αποτελεί σαφώς θέλγητρο για τον ταξιδιώτη, είναι και πολύ σπουδαία από αρχαιολογική άποψη, καθώς υπάρχουν ευρήματα προϊστορικής, κλασικής και ρωμαϊκής χρήσης των σπηλαίων αυτών ως κατοικίες και λατρευτικοί – αποθηκευτικοί χώροι. Αν υπολογίσουμε και το δίκτυο των ορεινών οικισμών, αλλά και το μοναδικό τοπίο που δημιουργεί ο καταρράκτης της Νεράιδας, στην καρδιά των Κυθήρων, η ενδοχώρα του νησιού ανταγωνίζεται επάξια τους παραλιακούς θησαυρούς του!
Παναγία Μυρτιδιώτισσα η προστάτιδα των Κυθήρων
Η Μονή βρίσκεται δυτικά στα Κύθηρα και είναι χτισμένη κοντά στη θάλασσα σε πευκόφυτη περιοχή. Πρόκειται για το πνευματικό κέντρο των Κυθήρων και ο ναός της είναι αφιερωμένος στην Παναγία την Μυρτιδιώτισσα που θεωρείτε η προστάτιδα των Κυθηρίων. Η εικόνα βρέθηκε από ένα βοσκό τον 13ο αιώνα στην περιοχή Μυρτίδια που ονομάζονταν έτσι από τις πολλές μυρτιές που έχει η περιοχή. Στην θέση εύρεσης της εικόνας ο πτωχός βοσκός έχτισε ένα μικρό εκκλησάκι και στην περιποίησή του αφιέρωσε τον υπόλοιπο χρόνο της ζωής του. Μετά τον θάνατο του ευσεβούς βοσκού, την περιποίηση του μικρού ναού της Μυρτιδιώτισσας ανέλαβε ο μοναχός Λεόντιος ο οποίος με την χρηματική βοήθεια των Κυθηρίων μεγάλωσε λίγο το αρχικό εκκλησάκι και έκτισε γύρω του μερικά κελιά για την φιλοξενία των προσκυνητών. Όμως το πλήθος των προσκυνητών από διάφορα μέρη δημιούργησε την ανάγκη ενός μεγαλύτερου ναού και έτσι ξεκίνησε οι οικοδόμηση του σημερινού ναού.
Αγία Μόνη Κυθήρων
Βρίσκεται στα δυτικά και κεντρικά του νησιού και είναι χτισμένη στην κορυφή βουνού, προσφέροντας πανοραμική θέα στο Μυρτώο πέλαγος που κόβει την ανάσα. Ο ναός της Μονής είναι αφιερωμένος στην Παναγία και κτίστηκε το 1840 με την βοήθεια του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, ο οποίος είχε τάξη στην Παναγία ότι εάν νικούσε η επανάσταση του 1821 κατά των τούρκων, θα επέστρεφε στο νησί και θα βοηθούσε στην ανοικοδόμηση του ναού, που γιορτάζει του Σωτήρος στις 6 Αυγούστου.
Το Φανάρι των Κυθήρων
Ο φάρος του Μουδαριού βρίσκετε στο βόρειο άκρο των Κυθήρων στο ακρωτήρι Σπαθί. Κατασκευάστηκε το 1857 από τους Άγγλους και είναι ένας από τους μεγαλύτερους στην Ελλάδα με ύψος 25 μέτρα. Η θέα από τον φάρο είναι υπέροχη, με την Πελοπόννησο να απλώνετε πανοραμικά και μεγαλόπρεπα, καθώς ο μεγάλος αριθμός με τα διερχόμενα καράβια από το σημαντικό αυτό πέρασμα. Η πρόσβαση γίνεται από την Πλατειά Άμμο και το τελευταίο κομμάτι της διαδρομής μήκους περίπου 400 μέτρων είναι μονοπάτι.
Τοπικά Προϊόντα
ΜΕΛΙ
Το θυμαρίσιο μέλι είναι από τα καλύτερα σε ποιότητα σε όλο τον κόσμο. Υπάρχουν αρκετοί παραγωγοί στο νησί και έχουν σαν κύρια ασχολία τους το μέλι. Έχει συσταθεί μάλιστα ο Μελισσοκομικός Συνεταιρισμός Κυθήρων που σκοπό έχει την στήριξη των παραγωγών τη βελτίωση του προϊόντος την τυποποίηση και την αύξηση της παραγωγής. Μπορείτε να αγοράσετε μέλι από το Συνεταιρισμό αλλά και τους ίδιους τους παραγωγούς. Επειδή η παραγωγή του είναι σχετικά μικρή, η τιμή του κυμαίνεται σε πιο υψηλά επίπεδα από το μέλι που διατίθεται στην αγορά.
ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ
Το λάδι είναι το βασικότερο προϊόν του Κυθήριου αγρότη. Στα Κύθηρα θα δείτε πολλές εκτάσεις με ελαιώνες. Η ελιά ευδοκιμεί στο νησί λόγω του καλού κλίματος και η ποικιλία είναι η «κορωνέικη». Υπάρχουν δύο αγροτικοί συνεταιρισμοί παραγωγής.
ΚΡΑΣΙ
Οι Τσιριγώτες έχουν να λένε για το κρασί τους. Θα τύχει να βρεθούν παρέα φίλοι και γνωστοί να κάτσουν στο τραπέζι και θα αρχίσουν να παινεύονται ο καθένας για το δικό του κρασί, να συγκρίνουν και στο τέλος να αποσύρονται όλο χαρά και ζάλη! Οι ποικιλίες που καλλιεργούνται στα Κύθηρα είναι πετρολανός, ροδίτης, αρικαράς κ.α. Το κρασί συνήθως έχει χρώμα λευκό ή ροζέ. Στα Μητάτα γίνεται κάθε καλοκαίρι η γιορτή του Κρασιού.
ΑΛΛΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ
Οι Κυθήριοι παράγουν επίσης τυρί, παξιμάδια και παραδοσιακά γλυκά. Στις αγορές του νησιού μπορείτε επίσης να προμηθευτείτε αρωματικά βότανα, αμύγδαλα, αχλάδια σε διάφορες ποικιλίες και άλλα
ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ
Η βιολογική γεωργία προωθείται τελευταία ως εναλλακτική άποψη στη διατροφή του σύγχρονου ανθρώπου. Τροφές απαλλαγμένες από τη χρήση φαρμάκων και λιπασμάτων είναι απόλυτα ασφαλείς για την υγεία. Στα Κύθηρα έχει συσταθεί τα τελευταία χρόνια η Ένωση Βιοκαλλιεργητών Κυθήρων . Τα προϊόντα των βιοκαλλιεργητών πιστοποιούνται από τον Οργανισμό Πιστοποίησης και Ελέγχου Βιολογικών Προϊόντων «ΔΗΩ». Τα βιολογικά προϊόντα έχουν υψηλές τιμές λόγω της ποιότητάς τους και γι αυτό οι παραγωγοί στρέφονται όλο και πιο πολύ στη βιολογική γεωργία. Βιολογικά προϊόντα θα βρείτε σε επιλεγμένα σημεία των Κυθήρων.
ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΖΩΗ
Η κυθηραϊκή γη είναι άγονη και η αγροτική παραγωγή φτωχή. Είναι ίσως κι ο πιο σημαντικός λόγος που ανάγκασε πολλούς στη μετανάστευση του 20ου αιώνα. Κάποτε καλλιεργούνταν οι περισσότερες εκτάσεις του νησιού, ενώ ο πληθυσμός άγγιζε τις 10.000. Γι αυτό όπου κι αν κοιτάξεις στο νησί θα παρατηρήσεις ότι η γη είναι χωρισμένη από πετρότειχους. Οι περισσότερες εκτάσεις σήμερα είναι χέρσες.
Παρόλα αυτά παραμένουν ακόμη και σήμερα αρκετοί που ασχολούνται με τα γεωργικά. Μάλιστα η προώθηση της Βιολογικής Γεωργίας και των προγραμμάτων του κράτος (π.χ. αγροτουρισμός) έχει ωθήσει νέους να ασχοληθούν με την αγροτική παραγωγή που καθίσταται πλέον πιο επικερδής. Επίσης η χρήση νέων τεχνολογιών στον αγροτικό τομέα προστατεύει περισσότερο την παραγωγή.
Στα Κύθηρα δραστηριοποιούνται σήμερα δύο αγροτικοί συνεταιρισμοί για την παραγωγή λαδιού, ένας μελισσοκομικός και ένας βιολογικής καλλιέργειας. Τις προσπάθειες των αγροτών στηρίζει και ενισχύει η Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυθήρων.
